Soğuk Sıkma Zeytinyağı Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Soğuk sıkma zeytinyağı, zeytinlerin işlenmesi sırasında kullanılan suyun düşük sıcaklıkta olmasıyla elde edilen zeytinyağıdır. Zeytinlerin sıkımı sırasında kullanılan suyun en fazla 30 derece sıcaklıkta olması ile yapılan farklı bir uygulamadır. Bu yöntemle elde edilen zeytinyağı, içerisindeki yararlı maddeler sayesinde vücuda önemli vitaminler ve bileşenler sağlar. Soğuk sıkma zeytinyağı tekniği ile içerisindeki yararlı maddeler özelliklerini kaybetmeden korunur. Bu şekilde elde edilen yağ, diğer sıkma türlerine göre daha değerli bir yapıya sahiptir.

Günümüzde teknolojik gelişmeler ile makineli soğuk sıkma zeytinyağı tekniğiyle üretim yapılmaktadır. Geleneksel yöntemler ise kısmen de olsa devam etmekte olup, üretimi zahmet gerektirse de sağlık açısından oldukça faydalıdır. Zeytin, ılıman iklimi sevdiği için genellikle Türkiye'de Ege, Marmara, Karadeniz, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde üretilmektedir. Zeytinyağı, yeşil tonlarında ve sarımtırak bir renge sahiptir. Yağ asit oranı yüksek olduğu için kıymetli bir gıdadır. Bu yağ, içerisindeki omega-3 sayesinde önemlidir. Soğuk sıkma zeytinyağının renklerinin yeşil tonlarında farklılık göstermesi, içerisinde kullanılan maddelere bağlıdır ve ürün kalitesine göre değişmektedir. Zeytinyağına yeşil rengini veren klorofil maddesidir, sarı rengi veren ise karotin maddesidir. Halk arasında zeytinyağının rengi kalitesini gösterdiği düşünülse de bu belirleme için alakalı değildir. Filtrelenmiş zeytinyağının rengi bulanıktır.

Anadolu kültüründe soğuk sıkma zeytinyağının önemi büyüktür. Zeytin ağacı zahmetle büyüyen bir bitki olsa da ömrü uzundur. Eski dönemlerden bu yana zeytinyağının elde edilmesi, şifa açısından da faydalıdır. Soğuk sıkma zeytinyağı, belirli aşamalarla elde edilir. Geleneksel yöntem ile dalından toplanan zeytinler, yapraklarından ayıklanarak dezenfekte edilmiş torbalara konulur. Uygun bir ortamda ayakla, hayvanlar ve taşlar aracılığıyla çekirdeklerinden ayrılması sağlanır. Böylece çekirdeklerinin ezici etkisiyle tamamıyla ezme yöntemiyle yağ çıkarımı başlar. İçerisine soğuk su eklenip sıkma işlemine devam edilir. Sıkılan zeytinyağı sızdırılarak uygun kaplara alınır ve muhafaza edilir.

Teknolojik yöntemle ise zeytinler ayıklanarak kasalar ile taşınıp makinelerin bantlarına dökülerek yıkama işleminden geçirilir. Ardından kırıcı noktasına gelerek çekirdekleri kırılır. Daha sonra yoğurma teknesi etabına geçilir. Burada tankın içine soğuk su eklenerek yoğurma işlemi uzun bir süre devam ettirilir. Soğuk suyun dezavantajı daha az miktarda yağ elde edilmesidir. Bu aşama tamamlandıktan sonra soğuk su ile yoğurulan ezilmiş zeytinler sıkma kısmına geçer. Sıkma bölümünde yağ ile zeytinin kara suyu da çıkar. Daha sonra bu sudan arındırma aşamasına geçilerek rafine işlemi tamamlanır ve soğuk sıkma zeytinyağı elde edilir.

Bu ürünün içerdiği yüksek besinler sayesinde birçok derde şifa verici özelliği vardır. Eski çağlardan beri kullanılan soğuk sıkma zeytinyağı, vücut ısısını ve direncini korumakta oldukça değerlidir. Eski medeniyetlerde vücutların yumuşaması, kasların rahatlaması için kullanılan zeytinyağı hala bu önemini sürdürmektedir. Kozmetik ürünlerin içerisinde de kullanılmaktadır. Cilt ve saç sağlığını üst seviyeye getirmektedir. Sindirim sistemini kolaylaştırır. İçeriğindeki demir, kalsiyum, potasyum ve sodyum sayesinde her yönden faydası kat kat artmaktadır.