Zeytin Ağacı Türleri ve Özellikleri
26 Haziran 2024

Zeytin Ağacı Türleri ve Özellikleri

Zeytin Ağacı

Zeytin ağacı, ülkemizin Ege bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilen ve oldukça faydalı bir besin maddesidir. Zeytin ve zeytinyağı, neredeyse ülkemiz genelinde mutfaklarda ilk sıralarda yer alan gıda ürünlerindendir. Zeytin çekirdeğinden zeytin fidanı, fidandan da zeytin ürünü elde edilmektedir. Zeytin ağacı, yağışı ve sıcaklığı yüksek derecede olan iklim şartlarını seven bir ağaç olup, 6-42 derece arasında sıcaklıklara dayanabilen bir özelliğe sahiptir. Zeytin ağacının insan sağlığına faydaları büyüktür.

Zeytin Ağacı Yetiştiriciliği

Zeytin ağacı yetiştiriciliği, belirli adımlar ve özen gerektiren bir süreçtir:
  • Öncelikle yapılması gereken ilk kural, toprak analizi yaptırıp zeytin ağacı için verimli olup olmadığının ziraat mühendisleri tarafından incelenmesidir.
  • İncelemenin neticesi olumlu ise, arazinin durumu değerlendirilerek varsa eğim problemlerine göre dikim işlemi gerçekleştirilmelidir.
  • Oluşabilecek erozyon önlenmeli ve eğim aşırı derecede olması durumunda gerekirse seki haline getirilmelidir.
  • Dikim yapmadan önce bu önlemler araştırılarak giderilmelidir ki ağacın dikiminden sonra oluşabilecek sıkıntılar başınızı ağrıtıp zarara uğratmasın.
  • Ayrıca ekilecek olan zeytin ağacı çeşidi de çok önemlidir. Dikim yapacağınız zeytin çeşidinin toprak ve iklim şartları ile uyum sağlaması da çok önemlidir.

Zeytin Ağacı Fidan Dikimi

Zeytin ağacı dikimi için aralık belirlerken, 5x5 ile 10x10 arasında değişim, ağacın büyüme oranına göre belirlenmelidir. Dikim işlemine geçmeden önce emsal zeytinlikleri incelemeniz size kolaylık sağlayacaktır. Dikim işlemi sırasında, aralarına traktör gibi iş makinelerinin rahatlıkla girebileceği şekilde plan yapmalısınız. Dikim yapacağınız arazinin şekline göre kare, dikdörtgen, üçgen veya kontra şekillerde dikim yapabilirsiniz. Dikim yapacağınız toprak, 80-90 cm derinliğinde sürülmelidir.

  • Kare Dikim Biçimi; Düzgün bir arazi için seçilebilecek en iyi dikim şeklidir ve en çok tercih edilen biçimdir. Dikim aralıkları, zeytin fidan çeşidine göre belirlenir. Örneğin, Gemlik zeytini için 5x5 veya 7x7 metre arası, Memecik ve Domat zeytini için 8x8 ve 9x9 metre gibi mesafeler belirlenmelidir. Bu dikim şeklinde mesafeler sırasıyla ve yan taraflara eşit mesafededir.
  • Dikdörtgen Dikim Biçimi; Bu dikim şekli, yine düz olan arazi biçimleri için tercih edilen şekillerden biridir. Burada amaç, fidanın gün ışığı aldığı yönün mesafe aralığını uzun tutacak şekilde planlanmalıdır. Gemlik için 6x4 veya 7x5 metre, Domat ve Memecik için 8x6 veya 9x7 metre aralıklar tercih edilir.
  • Üçgen Dikim Biçimi; Fidanların mesafe aralıkları bir üçgenin şekline benzemektedir. Mesafe aralığı yine 5-10 metre arasında zeytin türüne göre belirlenir. Ancak, bu şekil az tercih edilmektedir çünkü zirai işlemler için uygun değildir.
  • Kontra Dikim Biçimi; Aşırı meyilli araziler için kullanılan bir dikim biçimi olup, arazide erozyonu önlemek için tercih edilmektedir. Traktör gibi iş makinelerinin kullanılabilmesi için ağaçların gün ışınlarından da eşit şekilde faydalanabilmesi için belirli açılarda eğim yapılarak tercih edilen dikim biçimidir.
Zeytin ağacı dikimi için toprakta bir ay kadar önceden çukur açılması daha faydalıdır. Çukurdan çıkan toprak ikiye ayrılır: üst toprak ve alt toprak. Dikim sırasında üst toprak ile doğal gübre karıştırılır. Bu oran 1 kürek gübre 3 kürek toprak şeklinde belirlenmelidir. Daha sonra kalan toprakla da üst taraf doldurulur. Zeytin fidanları aşılı ise, aşılarının kapanmamasına ve güney yönüne gelmesine dikkat edilmelidir. Dikimin gerçekleştiği özellikle ilk yıllarda sulama ve çapalamaya çok dikkat edilmelidir. Kullandığınız gübrenin toprakla karışımı beklenmeden su verilmemelidir. Fidan dikim ayları Aralık ile Mart ayları arasında olmalıdır.

Zeytin Ağacında Sulama Nasıl Yapılmalı?

Zeytin ağaçlarının yıllık su ihtiyaçları 650-700 mm arasındadır. Bu yağış miktarının altında olan bölgelerde sulama ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Yaz aylarında genel olarak suya daha çok ihtiyaç duyulduğu bilinse de, Temmuz ve Eylül aylarında yapılan 4-5 kez sulamanın araştırmalar neticesinde elde edilen ürün miktarını ve kalitesini artırdığı görülmektedir.

Zeytin Ağacı Yetiştiriciliğinde Budama

Budama işlemi bütün ağaçlarda olduğu gibi zeytin ağaçlarında da çok önemlidir. Genel itibari ile ana gövdeden fazla uzaklaşmış dallar tercih edilmelidir. Yalnız soğuk ve donma olaylarından etkilenmiş ve kurumaya yüz tutmuş dallar öncelikle kesilmelidir. Budama işlemi çok sıcak mevsimlerde yapılmamalıdır. Yağış miktarının az olduğu bölgelerde ve yıllarda budama ne kadar geç yapılırsa o kadar iyi olur.

Zeytin Ağacı Yetiştiriciliğinde Hasat

Hasat işlemi, zeytin yetiştiriciliğinin en ağır geçen işlevi olup, zeytinin kalitesini belirleyen görevlerden de başlıcalarıdır. Hasat zamanı, siyah salamuralık zeytinlerde kabuklarla birlikte etinin siyahlaştığı dönemlerde yapılmalıdır. Zeytinyağı yapılacak zeytinlerin hasadı ise dallarda yeşil zeytin kalmayana dek beklenmelidir. Hasada başlangıç olarak dallardan yere düşen zeytinlerle başlanmalıdır. Daha sonra sofralık yeşil zeytinler toplanır. Ayrıca zeytinler hasatla birlikte kalite, büyüklük ve çeşitlerine göre ayırt edilir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Zeytin Türleri ve Özellikleri

Zeytin Türleri ve Özellikleri

Hakiki Zeytinyağının Faydaları Nelerdir?

Hakiki Zeytinyağının Faydaları Nelerdir?

Zeytinyağlı Kuru Biber Dolması Tarifi ve Malzemeleri

Zeytinyağlı Kuru Biber Dolması Tarifi ve Malzemeleri

Zeytinyağlı Kabak Tarifi ve Malzemeleri

Zeytinyağlı Kabak Tarifi ve Malzemeleri

Zeytin Ağacı Yetiştiriciliği

Zeytin Ağacı Yetiştiriciliği